«خانه تجربه» محلی برای اشتراک تجربه‌های کتاب‌خوان‌هاست

زهیر قدسی و همسرش، الهام یوسفی، پابه‌پای هم «خانه تجربه» را در محله ویلا بنا گذاشتند. راهی هفت‌تیر23، میدان ویلا شدیم، البته زودتر از ما باران ناگهانی تابستانی به آنجا رسید و مصاحبه‌مان را در فضای دل‌انگیز بارانی انجام دادیم.

خانواده‌ای با دغدغه فرهنگی

قدسی در خانواده‌ای اهل کتاب و مطالعه به دنیا آمده است و دراین‌باره می‌گوید: در خانواده‌مان پدر و برادرم اهل مطالعه هستند و دغدغه فرهنگی دارند. به تأثیر آن‌ها به سمت کتاب‌خوانی رفتم. برای تهیه کتاب در دوران کودکی به کانون فکری و پرورشی (پارک کودک) و بعد هم برای تهیه کتاب‌ به کتابخانه آستان قدس می‌رفتم. در آن زمان تهیه کتاب سخت بود. در دوران جوانی فکر می‌کردم هر نوجوان و جوانی دوست دارد فضای فرهنگی‌ای در اختیار داشته باشد تا دوستان هم‌فکر خودش را پیدا کند و با آن‌ها افکارش را به اشتراک بگذارد یا آن‌ها را اصلاح کند. کمبود این‌گونه فضاهای فرهنگی را همواره احساس می‌کردم و دغدغه آن را داشتم.

مدیر «خانه تجربه» دانشگاه را نیمه رها می‌کند و همراه با برادرش به‌دنبال دغدغه‌شان که کتاب بوده است، می‌روند و با هم کتاب‌فروشی‌ای را در چهارراه شهدا باز می‌کنند. در سال‌های بعد خودش به‌صورت مستقل به دغدغه فرهنگی‌اش می‌پردازد. وی توضیح می‌دهد: با خودم فکر می‌کردم آن‌هایی که می‌خواهند جلسه‌های داستان یا نقد داستان برگزار کنند، باید کجا بروند و جمع شوند. 

این دغدغه‌ها را بعد ازدواجمان هم داشتم و با هم‌فکری همسرم فعالیتی را در همین زمینه شروع کردیم. تصمیممان بر این شد که هر ماه در یکی از پارک‌های محوری مانند بوستان ملت، کوهسنگی، پارک پرنیان و... دوره‌های کتاب‌خوانی برگزار کنیم. در این دورهمی‌ها جوانان به معرفی کتابی که خوانده بودند می‌پرداختند. جلسه‌ها شروع خوبی داشت و جوانان استقبال خوبی کردند، اما به‌دلیل بیماری کرونا این دورهمی‌ها تعطیل شد.

وی با اشاره به اینکه صفحه‌ای در اینستاگرام به‌نام کتاب‌های خوش‌شانس دارند که با هدف معرفی کتاب و ارائه کتاب به آن‌هایی که به‌دلیل گرانی نمی‌توانند کتاب‌های مورد نیازشان را نو تهیه کنند، راه‌اندازی کرده‌اند، ادامه می‌دهد: در کنار این فعالیتمان صفحه‌ای در اینستاگرام بازکردیم که مدیریت و هماهنگی آن را همسرم به‌عهده دارد. 

جرقه بازکردن این صفحه هم از آنجا شروع شد که دیدیم تعداد زیادی کتاب در خانه داریم و با آنکه دوستشان داریم، دیگر نمی‌خواهیم آن‌ها را دوباره بخوانیم. به همین دلیل به فکر افتادیم که آن‌ها را در صفحه اینستاگراممان با قیمت مناسب به فروش بگذاریم. در بعضی از روزها در این صفحه کتاب‌ها را برای فروش می‌گذاریم که شور و هیجان خاصی وجود دارد. دنبال‌کنندگان گاهی سر یک کتاب با هم در پست‌ها بحث می‌کنند و با هم به توافق می‌رسند که کتاب را به نوبت مطالعه کنند.

قدسی می‌افزاید: هم‌زمان با این کارها فعالیت دیگری را هم در زمینه کتاب انجام دادیم. در این فعالیتمان یک اتاق از مؤسسه فرهنگی گرفتیم و جلسه‌های هفته‌ای کتاب‌خوانی را در آنجا برگزار کردیم. اهالی کتاب از این جلسه‌ها و دورهمی‌ها هم بسیار استقبال کردند به‌طوری که صندلی خالی نداشتیم و فضا برای آن جمعیت مناسب نبود. ابتدا تصور نمی‌کردیم تا این اندازه استقبال داشته باشیم و با تصور ریزش افراد، با افزایش جمعیت روبه‌رو شدیم. از این موضوع نتیجه گرفتیم که برخلاف تصور عموم که می‌گویند ایرانی‌ها کتاب‌خوان نیستند، ایرانی‌ها کتاب‌خوان هستند، اما فضاهایی را در اختیار ندارند که بتوانند در آنجا دور هم جمع شوند.

تجربه‌های مشترک از کتاب

وی درباره تشکیل «خانه تجربه» توضیح می‌دهد: دلیل نام‌گذاری‌مان این بود که به‌طور کلی با خواندن کتاب یک تجربه جدید به‌دست می‌آوریم و کتاب را برای اضافه‌شدن تجربه‌هایمان مطالعه می‌کنیم. این تجربه‌ها باعث افزایش کیفیت زندگی‌مان می‌شود. این مکان را هم با همین ایده که تجربه‌هایی را در اختیار دیگران قرار بدهیم، افتتاح کردیم. بالأخره هر کدام از ما در زمینه‌ای تجربه دارد و می‌تواند آن را با دیگران به اشتراک بگذارد. حال می‌تواند در حوزه کتاب و‌ کتاب‌خوانی یا کارهای هنری یا حتی تجربیات زندگی و ...باشد.

مدیر «خانه تجربه» می‌افزاید: همچنین تمایل داریم در رشته‌های فلسفه، روان‌شناسی، ادبیات کهن فارسی، داستان‌خوانی، ادبیات کلاسیک و مدرن، تاریخ و اندیشه و مطالعات زنان و سایر حوزه‌های علوم انسانی از افراد بادانش شهرمان دعوت کنیم که مصدر برگزاری دورهمی‌ها و جلسات مختلف باشند. 

قدسی می‌افزاید: ما به همه پیشنهاد می‌دهیم که می‌توانید تجربه‌هایتان را در قالب جلسه‌ای به دیگران انتقال بدهید. در کنار فروش کتاب، فضایی برای خوانش کتاب داریم و این جلسه‌ها روزهای چهارشنبه برگزار می‌شود. اکنون روزهای شنبه هم دورهمی بیهقی‌خوانی داریم و روزهای یکشنبه عصر نمایشنامه‌های برتر جهان را می‌خوانیم و هر جلسه را هم یک کارشناس اداره می‌کند. در آینده هم برنامه‌هایی برای علاقه‌مندکردن نوجوانان به کتاب‌خوانی خواهیم داشت. کنار این موضوعات کلاس‌های خوش‌نویسی هم درحال برگزاری است.
وی بیان می‌کند: جلسه‌ها در این روزهایی که بیماری کرونا بیشتر از قبل سایه انداخته است، با رعایت تمام نکات بهداشتی برگزار می‌شود تا علاقه‌مندان بتوانند از این فضاها استفاده کنند.